Συναισθηματική Υπερφαγία

Χρόνος ανάγνωσης 2 ΄

Από τη Μίνα Χιώνη, Ψυχολόγο – Ψυχοθεραπεύτρια, Επιστημονική συνεργάτη του Κέντρου Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας & Συμβουλευτικής

Φαντάζομαι ότι πολλοί έχετε αναρωτηθεί  … Γιατί ξεκινάμε δίαιτες που πάντα σταματούν την επόμενη μέρα; Γιατί καταφεύγουμε στο φαγητό μετά από μια κακή μέρα; Γιατί μας πιάνουν κρίσεις κ τρώμε αλμυρά –  γλυκά ταυτόχρονα; Τι μας συμβαίνει;

Σε πρώτη φάση, αναζητούμε την ανακούφιση η οποία όμως είναι μόνο προσωρινή. Με το σταμάτημα του φαγητού, η προσοχή επανέρχεται στις σκοτούρες.

Ενώ σε δεύτερη φάση, προστίθενται στο σώμα περιττά κιλά. Σύντομα επέρχεται η αύξηση του βάρους και μαζί νέα άσχημα ψυχολογικά αισθήματα λόγω κακής σωματικής εικόνας και ενοχής που αφορούν στη συμπεριφορά υπερφαγίας. Άρα, το πρόβλημα που δημιουργείται είναι διπλό. Είναι ένας τρόπος διαφυγής ή περισπασμού από το πρόβλημα που μας απασχολεί, είναι το γέμισμα του κενού που αισθανόμαστε.

Τι είναι όμως η Συναισθηματική Υπερφαγία; Χαρακτηρίζεται από μια ακατάσχετη επιθυμία για φαγητό που προκύπτει, όταν υπάρχουν δύσκολες ψυχολογικές καταστάσεις όπως το στρες, ο θυμός, το άγχος, η μοναξιά, η λύπη και η πλήξη. Τα επεισόδια υπερφαγίας συνίστανται σε κατανάλωση τροφών με μεγάλη θερμιδική αξία, που μπορεί να φτάσει σε σημείο να τρώει κρυφά, και να σταματάει μόνο όταν υπάρχει πόνος, ή θα πέσει για ύπνο, δεν υπάρχει έλεγχος στην ποσότητα.

Πολλά άτομα ξεκινούν δίαιτες που, όμως, όλες αποτυγχάνουν. Ο βασικός λόγος που αποτυγχάνουν είναι επειδή μπαίνουμε σε αυτή τη διαδικασία μόνοι μας χωρίς καμιά ψυχολογική υποστήριξη και γι’ αυτό οι απαιτούμενες αλλαγές είναι παροδικές. Ο Ψυχολόγος θα μας βοηθήσει να αναγνωρίσουμε και να κατανοήσουμε τις εσωτερικές μας ανάγκες, τα καταπιεσμένα συναισθήματα, και να αναπτύξουμε μια ισορροπημένη σχέση με το φαγητό.

Χωρίς κατάλληλη βοήθεια και θεραπεία, η συναισθηματική υπερφαγία,  πιθανόν να επιμείνει σε όλη την διάρκεια της ζωής του ατόμου. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή ώστε να κατανοήσει ποιες εσωτερικές ανάγκες του καλύπτει μέσα από το φαγητό, να αυξήσει την αυτοπεποίθηση του, να καλυτερεύσει την εικόνα του εαυτού του, να αγαπήσει τον εαυτό του, να διευκολύνει τις απαιτούμενες αλλαγές να μην είναι παροδικά αλλά μόνιμα.
Το άτομο συνήθως διαθέτει χαμηλή αυτοεκτίμηση, νιώθει ενοχικά. Χαμηλή αυτοπεποίθηση με πολλές ενοχές και το συναίσθημα του αδιεξόδου, συμβάλλουν σε έναν αρνητικό φαύλο κύκλο, όπου η πολυφαγία χρησιμοποιείται ως διέξοδος στο πρόβλημα, το οποίο αρχικά προκαλεί.

Συνήθως δεν ζητάμε βοήθεια λόγω:
• Άγνοιας της σοβαρότητας του προβλήματος – οι γύρω μας ή κ εμείς λέμε: «δεν έχεις τίποτα, απλά σταμάτα να τρως»
• Ενοχών και ντροπής για το πρόβλημα
• Αρνητισμού για την ψυχοθεραπευτική παρέμβαση «είμαι τρελός;»
• Οικονομικών δυσκολιών
• Λάθος επιρροών από το περιβάλλον, π.χ. όλα στο μυαλό σου είναι τι θα σου κάνει ο ψυχολόγος;

Σκεφτείτε όμως  τα παρακάτω:

  • Παρατηρούμε αν  πραγματικά πεινάμε. Αν, για παράδειγμα, έχουμε γευματίσει ή τσιμπολογήσει λίγη ώρα πριν, καλύτερα να μην το επαναλάβουμε. Εδώ χρειαζόμαστε την βοήθεια ειδικού.
  • Φροντίζουμε να «γεμίζουμε» την ημέρα μας (συναντάμε φίλους, οργανώνουμε δραστηριότητες).
  • Ανακαλύπτουμε καινούργια ενδιαφέροντα και εναλλακτικές δραστηριότητες (διαβάζουμε ένα βιβλίο, πηγαίνουμε στον κινηματογράφο, ακούμε μουσική).
  • Γυμναζόμαστε. Η καθημερινή άσκηση αποφορτίζει από το άγχος, δημιουργεί ευχάριστα συναισθήματα, ενώ ταυτόχρονα συνεισφέρει στην καλή φυσική κατάσταση.
  • Κοιμόμαστε καλά, μια και ο επαρκής ύπνος χαρίζει ευεξία και μειώνει την καταθλιπτική διάθεση.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Πέντε συνοπτικές πραγματείες σχετικά με τις διαταραχές πρόσληψης της τροφής