Η ικανότητα διαχείρισης των παρορμήσεων, των συναισθημάτων και του επιπέδου διέγερσης συνήθως μαθαίνεται στο πλαίσιο της υγιούς προσκόλλησης κατά τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής.
Ένα παιδί με οικογενειακά ψυχικά τραύματα πιθανώς να μην κατακτήσει αυτό το συγκεκριμένο στάδιο ανάπτυξης λόγω έλλειψης υγιών προτύπων και εσωτερίκευσης. Ένας θεραπευτής μπορεί να προσφέρει αυτό το υγιές πρότυπο και να ενθαρρύνει το παιδί να ασκήσει δεξιότητες αυτοελέγχου, συμπεριλαμβανομένων των εξής:
• Να σκεφτεί πριν πράξει
• Να δίνει χρόνο στον εαυτό του να ηρεμήσει
• Να κάνει έναν θετικό αυτοδιάλογο
• Να εκφράζει λεκτικά τα συναισθήματά του
• Να ζητά βοήθεια και συμβουλές
• Να ασκεί τεχνικές χαλάρωσης μυαλού-σώματος
Οι δεξιότητες διαχείρισης θυμού είναι ιδιαίτερα σημαντικές για εκμάθηση, καθώς τα παιδιά με τραύμα προσκόλλησης έχουν την τάση να ενεργούν με επιθετικούς και παρορμητικούς τρόπους (π.χ. εκρήξεις θυμού, επιθετικότητα). Ένας πρωταρχικός στόχος είναι να μάθει το παιδί να διαχειρίζεται τον θυμό εποικοδομητικά — να επιτύχει τον κατάλληλο αυτοέλεγχο και να είναι σε θέση να ανταπεξέλθει με την σωστή διαχείριση των συναισθημάτων του.
Τι είναι η προσκόλληση;
Είναι η βαθιά και μακροχρόνια σύνδεση που δημιουργείται μεταξύ ενός παιδιού και του φροντιστή του, τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Ωστόσο, όλο και περισσότερα παιδιά αποτυγχάνουν να αναπτύξουν ασφαλή προσκόλληση σε στοργικούς, προστατευτικούς φροντιστές.
Αυτά τα παιδιά δεν διαθέτουν τα πιο σημαντικά θεμέλια για την υγιή ανάπτυξη τους και διατρέχουν τον κίνδυνο για:
• χαμηλή αυτοεκτίμηση
• έλλειψη αυτοελέγχου
• αντικοινωνικές στάσεις και συμπεριφορές
• επιθετικότητα και βία
• έλλειψη ενσυναίσθησης, συμπόνιας και τύψεων
Ωστόσο, για να μπορέσει να διαχειριστεί ο θυμός, πρέπει να γίνει κατανοητός. Ο θυμός είναι ένα συναίσθημα που συχνά προκύπτει από τις ίδιες μας τις σκέψεις: τη στάση και τις πεποιθήσεις μας σχετικά με τον θυμό και τις διαμάχες, τα πρώιμα μηνύματα που λάβαμε από τα πρότυπα μας όσο μεγαλώναμε, αλλά από τον εσωτερικό διάλογο, ο οποίος συνήθως καθορίζει τα συναισθήματα και τις πράξεις μας.
Ο θυμός είναι συνήθως ένα δευτερεύον συναίσθημα που καλύπτει την θλίψη αλλά και άλλα συναισθήματα, όπως ο φόβος, η απώλεια, η απόρριψη και η ντροπή.
Για παράδειγμα, ο θυμός συνήθως προκύπτει από κάποιο ανεπίλυτο πένθος: τα παιδιά που έχασαν τους γονείς τους θα εκδηλώσουν θυμό προς τους θετούς γονείς. Αυτό το συναίσθημα καλύπτει τον πόνο, την απώλεια και τη θλίψη τους και τους παρέχει το αίσθημα της προστασίας από μελλοντική απώλεια («Θα σε απωθήσω πριν με απορρίψεις».).
Η φυσική κατάσταση ενός παιδιού είναι επίσης σημαντικό να κατανοηθεί. Τα υψηλά επίπεδα στρες που προκαλούνται από την έλλειψη ύπνου, την κακή διατροφή και την έλλειψη άσκησης μπορεί να οδηγήσουν σε θυμό. Για παράδειγμα, η απότομη πτώση του σακχάρου στο αίμα (υπογλυκαιμία) ή η υπερβολική ποσότητα σακχάρου στο αίμα μπορεί να προκαλέσει άγχος και θυμό.
Η διαχείριση του θυμού είναι μια δεξιότητα και μπορεί να κατακτηθεί από παιδιά και ενήλικες. Η μάθηση περιλαμβάνει εξάσκηση. Αρχικά, θα πρέπει να εξασκήστε τις δεξιότητες σε ένα ασφαλές περιβάλλον μέσω του παιχνιδιού ρόλων (δηλαδή, συνεδρίες θεραπείας). Στη συνέχεια, μπορείτε να εξασκήσετε αυτές τις δεξιότητες σε πραγματικές συνθήκες.
Η διαχείριση θυμού περιλαμβάνει τις ακόλουθες δεξιότητες και βήματα:
• Αναγνώριση και αντιμετώπιση τον υποκείμενων συναισθημάτων
• Επίγνωση των εξωτερικών και εσωτερικών ερεθισμάτων
• Κατανόηση των μηνυμάτων που έχουν περαστεί από την οικογένεια
• Αυτοδιάλογο
• Αναγνώριση των συνθηκών που προκαλούν θυμό
Πηγή: Melapus
