Από τον Αθανάσιο Τσιάμη, Μ.Α., CPsychol, Εκπαιδευτικό Ψυχολόγο̽
Όπως όλοι μας έτσι και τα χαρισματικά/ταλαντούχα παιδιά πρέπει να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες , και να μάθουν να διαχειρίζονται και να εκφράζουν το συναισθηματικό τους δυναμικό με τέτοιο τρόπο ώστε η προσαρμογή τους στο κοινωνικό σύνολο να είναι αποδοτική. Ποιες είναι, λοιπόν, οι κοινωνικές και συναισθηματικές ανάγκες των χαρισματικών/ταλαντούχων παιδιών, και ποιοι είναι οι παράγοντες που μπορεί να επηρεάζουν τόσο την ανάπτυξη όσο και την έκφραση τους; Πρέπει όλοι, όσοι συμμετέχουν ενεργά στην διαπαιδαγώγηση τους, κυρίως γονείς και εκπαιδευτικοί , να προσπαθήσουν να διαμορφώσουν ένα περιβάλλον όπου τα παιδιά αυτά θα μπορέσουν να αντιληφθούν την κοινωνική και συναισθηματική τους πλευρά και να την καλύψουν αντίστοιχα. Σε αυτή την προσπάθεια θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η ομάδα των χαρισματικών/ταλαντούχων παιδιών δεν είναι ομοιογενής .Υπάρχουν χαρισματικά/ταλαντούχα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, αυτά που δεν εκφράζουν το νοητικό κυρίως δυναμικό τους στην τάξη, αυτά που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες και αυτά με αισθητηριακές βλάβες Υπάρχουν ακόμα και αυτά που διαφέρουν σημαντικά ως προς την έκφραση του ιδιαίτερου τους χαρακτηριστικού. Στην περίπτωση του χαρακτηριστικού της νοημοσύνης για παράδειγμα παιδιά που η χαρισματικότητα τους έχει σχέση με το υψηλό δείκτη νοημοσύνης ομαδοποιούνται ανάλογα με την τιμή του (IQ 125-180+). Τόσο οι γονείς όσο και οι εκπαιδευτικοί δεν θα πρέπει επίσης να ξεχνάνε ότι η μη παράλληλη νοητική , συναισθηματική, και ψυχοκινητική ανάπτυξη των χαρισματικών/ταλαντούχων παιδιών επηρεάζει συνήθως άμεσα την κοινωνική τους συμπεριφορά καθώς και την αίσθηση και έκφραση των συναισθημάτων τους. Ακόμα η πολιτεία θα πρέπει να προσφέρει τέτοιες εκπαιδευτικές παροχές στα παιδιά αυτά έτσι ώστε το πολυδιάστατο (ακαδημαϊκό-κοινωνικό-συναισθηματικό) δυναμικό τους να βρει πεδίο έκφρασης.
Κάθε εκπαιδευτικό σύστημα έχει σαν σκοπό την καλλιέργεια και την ανάπτυξη του δυναμικού (ακαδημαϊκού & κοινωνικού) των μαθητών που συμμετέχουν στις διαδικασίες του. Συνήθως, όμως στη πραγματικότητα, οι πιο πολλοί από τους εμπλεκόμενους (μαθητές, εκπαιδευτικούς, γονείς) εστιάζουν μονοδιάστατα στην εκπλήρωση του στόχου ως προς τη ακαδημαϊκή διάσταση. Όλα τα παιδιά , μα ίσως περισσότερο τα χαρισματικά, πρέπει να ανακαλύψουν και να μάθουν να εκφράζουν το κοινωνικό και συναισθηματικό τους δυναμικό, με τέτοιο τρόπο που οι κοινωνικό-συναισθηματικές τους ανάγκες να καλυφθούν σε ικανό βαθμό. Στο σχολικό περιβάλλον η αποδοχή και η πίεση των συνομηλίκων, η υποεπίδοση (underachievement) καθώς και η παραβατικότητα είναι σχέσεις και συμπεριφορές που χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή στον χειρισμό τους.
Η οικογένεια είναι ένας άλλος σημαντικός παράγοντας για την συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη όλων των παιδιών συμπεραλαμβανομένων και των χαρισματικών/ταλαντούχων. Πιο συγκεκριμένα για τα χαρισματικά/ταλαντούχα παιδιά, α) η αντίληψη των γονέων για το ποια είναι και τα χαρακτηριστικά τους και πως εκδηλώνονται αυτά , β) , η προσπάθεια των γονέων να αναπτύξουν το δυναμικό των παιδιών τους προσφέροντας κατάλληλες εκπαιδευτικές κυρίως παροχές, γ) οι προσδοκίες τους για τα παιδιά αυτά που έχουν και ο τρόπος που τις εκφράζουν, δ) η αντίληψη των γονέων για το κατά πόσο οι ίδιοι είναι επαρκείς για να αναθρέψουν και να διαπαιδαγωγήσουν τα παιδιά αυτά, καθώς και η ισορροπία του συστήματος της οικογένειας είναι σημεία προσοχής για μια ομαλή κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη.
Πρέπει λοιπόν όλοι μας γονείς και εκπαιδευτικοί καθώς και η ευρύτερη κοινωνία να προσπαθήσουμε να διαμορφώσουμε ένα πλαίσιο όπου τα παιδιά μας και οι μαθητές μας θα μπορέσουν να εκφράσουν το όποιο δυναμικό (ακαδημαϊκό-κοινωνικό-συναισθηματικό) τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ένα πλαίσιο που θα βοηθήσει τα χαρισματικά/ταλαντούχα παιδιά να αντιληφθούν τον εαυτόν τους, να καταλάβουν τις ομοιότητες και τις διαφορές τους με τα άλλα παιδιά , να αποδεχθούν τον εαυτόν τους και κατά συνέπεια να αναπτύξουν τον εαυτόν τους και να προσφέρουν στην κοινωνία.
Διαβάστε επίσης:
Η έννοια της Χαρισματικότητας και η κοινωνική της διάσταση
___________________________________________________________________
̽ Ο Αθανάσιος Τσιάμης είναι Εκπαιδευτικός Ψυχολόγος, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας για την Προαγωγή της Εκπαίδευσης των Δημιουργικών / Ταλαντούχων / Χαρισματικών Παιδιών και Εφήβων (ΔΗ.ΧΑ.ΤΑ.Π.Ε) και μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων, της Βρετανικής Ψυχολογικής Εταιρείας και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου παιδιών με Υψηλές Ικανότητες.
Έχει συμμετάσχει σε ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου McGill σχετικά με την επισήμανση των χαρισματικών / ταλαντούχων παιδιών με εναλλακτικούς τρόπους. Έχει διδάξει σε Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Ενηλίκων με θέμα τη χαρισματικότητα. Έχει διευθύνει Πρόγραμμα για άνεργους εκπαιδευτικούς με θέμα την εκπαίδευση των χαρισματικών / ταλαντούχων παιδιών. Από το 1996 έως και σήμερα έχει σχεδιάσει και εφαρμόσει προγράμματα εμπλουτισμού για χαρισματικά παιδιά με σκοπό την καλλιέργεια της δημιουργικότητας, ενώ έχει συμμετάσχει σε Ευρωπαϊκά και Πανελλήνια συνέδρια με εισηγήσεις κυρίως σχετικές με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, την επισήμανση και την εκπαίδευση των χαρισματικών παιδιών στο Ελληνικό Εκπαιδευτικό σύστημα.
Έχει σπουδάσει Ψυχολογία στο Deree College στην Αθήνα και Εκπαιδευτική Ψυχολογία στο McGill University στο Μοντρεάλ του Καναδά.
