Από τη Βιολέττα-Ειρήνη Κουτσομπού, MBPsS, BA, MA, MSc Psychology, Εκπαιδευτικό ΠΕ06 – Ψυχοεκπαιδεύτρια
Ακόμα και σήμερα, στον 21ο αιώνα, η πλειονότητα των γυναικών έρχεται αντιμέτωπη με προκαταλήψεις στον χώρο εργασίας και στην οικογένεια. Υπάρχει ακόμα κάτι που λείπει από την εικόνα. Αυτή η συνειδητοποίηση αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης μιας ερευνητικής εργασίας η οποία αποτελεί τη βάση του παρόντος άρθρου. Για να καταλήξουμε σε συμπεράσματα και υποθέσεις πάνω στο θέμα, χρησιμοποιήθηκαν δύο ταινίες για ανάλυση, σε σχέση με τη θέση της γυναίκας σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Η πρώτη ταινία είναι το Mona Lisa Smile και η δεύτερη ταινία είναι Educating Rita. Σκοπός αυτής της εξέτασης είναι να επιτρέψει στους αναγνώστες να δουν τη σημερινή αντίληψη για τις γυναίκες σε ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο.
Ανάμεσα στις δύο πρωταγωνίστριες δεν θα βρει κανείς κοινό έδαφος. Η Katherine Watson είναι καθηγήτρια Ιστορίας Τέχνης και η Rita είναι κομμώτρια. Διαφορετικά υπόβαθρα, διαφορετικές ιστορίες, διαφορετικές εποχές στην ιστορία. Αυτό που ενώνει τις γυναίκες μέσα στην ιστορία και τους αιώνες είναι ότι αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα, τα ίδια εμπόδια για την αυτοεκπλήρωσή τους ως ανθρώπινες υπάρξεις και όχι ως κοινωνικά πιόνια. Ο γυάλινος τοίχος υπάρχει εκεί. Παίρνει πολλές μορφές καθώς η κοινωνία αλλάζει, αλλά είναι ακόμα εκεί και οι προκλήσεις για τις γυναίκες παραμένουν (Scholtz, 2010). Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, η κατάσταση άρχισε να αλλάζει τουλάχιστον σε κάποιες χώρες και σε κάποιο βαθμό.
Η Katherine Watson αποτελεί πηγή έμπνευσης ακόμα και για τη γυναίκα του 21ου αιώνα.
Μια ελεύθερη, μη συμμορφούμενη, χαρισματική και δυναμική γυναίκα που δεν φοβάται να προκαλέσει ταραχές, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να προβλέψει τι θα μελετήσουν οι μελλοντικοί επιστήμονες (Gogberasvili, 2014). Ποια είναι η θέση της γυναίκας; Ποιες είναι οι επιλογές της; Και ναι, έχει την ελευθερία επιλογής, την επιλογή που προκύπτει από την εκπαίδευση. Η Rita μετά την εκπαίδευσή της βρίσκεται μπροστά σε πλήθος επιλογών (McDonald, 1989).
Στην περίπτωση της Ελλάδας (Tzilivakis, 2004), οι γυναίκες έχουν τη δυνατότητα να ψηφίζουν, να εκπαιδεύονται και να εργάζονται, αλλά υπάρχει ακόμη κάτι που λείπει. Εύκολα παρατηρείται ότι ο στερεοτυπικός τρόπος σκέψης είναι παρών σε όλες τις πτυχές της ζωής. Σε πολλές κουλτούρες, όπως η ελληνική κουλτούρα, θεωρείται ότι οι άνδρες διαθέτουν επιθυμητά χαρακτηριστικά όπως η δύναμη, η αυτοπεποίθηση, η φιλοδοξία και η λογική. Από την άλλη πλευρά, οι αντίστοιχες αντιλήψεις για τις γυναίκες περιλαμβάνουν λιγότερο επιθυμητά χαρακτηριστικά, όπως η παθητικότητα, η συναισθηματικότητα, η εξάρτηση, η υποτακτικότητα. Είναι αυτοί οι στερεοτυπικοί διαχωρισμοί ακριβείς; Υπάρχουν κάποιες διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών σε διάφορες πτυχές της συμπεριφοράς, αλλά γενικά το μέγεθος αυτών των διαφορών είναι πολύ μικρότερο από ό,τι προτείνουν τα επικρατούντα στερεότυπα φύλου(Voyer, D., Voyer, S., & Bryden, M. P., 1995). Οι Ελληνίδες γυναίκες έχουν σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο στον ακαδημαϊκό τομέα – η πλειονότητα των αποφοίτων πανεπιστημίου είναι γυναίκες. Αλλά υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος πριν επιτύχουν απόλυτη ισότητα με τους άνδρες συναδέλφους τους στον επαγγελματικό τομέα. Ελάχιστες γυναίκες κατέχουν υψηλές θέσεις και θέσεις λήψης αποφάσεων στον επιχειρηματικό κόσμο, και ακόμα λιγότερες στα πολιτικά ζητήματα. Ο μόνος τρόπος εξόδου είναι η αλλαγή. Αυτό είναι το κλειδί για την ανάπτυξη της ισότητας στην κοινωνία. Να αλλάξουμε τις υπάρχουσες πολιτισμικές πεποιθήσεις, ξεκινώντας από τη μεταρρύθμιση της οικογένειας. Να καλλιεργήσουμε το μυαλό των παιδιών μας έξω από το κουτί των στερεοτύπων (Adichie, 2014). Όλα τα παιδιά, κορίτσια και αγόρια, έχουν το δικαίωμα σε κάθε δυνατότητα, σε κάθε ευκαιρία που τους προσφέρεται στη ζωή.
Βιβλιογραφία
Chimamanda Ngozi Adichie. We Should All be Feminists. Vintage Books, New York, 2014.
Gogberasvili, S. The Role of a Woman in the Family and Society in Mona Lisa Smile.Journal in Humanities; ISSN 2298-0245; Volume 3, Issue 2, 2014
McDonald, Alister. “Seeking Fulfillment in Liverpool: The Plays of Willy Russell”. Critic, 65, 2. (1 March 1989).
Scholtz, J. Sally. Feminism: A Beginner‟s Guide. Oneworld Publications, 2010.
Tzilivakis, Kathy. Equality Still Failing Women in Greece. 2004. As retrieved by ttp://www.helleniccomserve.com/equality.htm
Voyer, D., Voyer, S., & Bryden, M. P. Magnitude of sex differences in spatial abilities: A meta-analysis and consideration of critical variables. Psychological Bulletin, 117(2), 250-270, 1995
Το παρόν άρθρο είναι μέρος της δημοσιευμένης ερευνητικής εργασίας: Koutsompou Violetta-Eirini , (2018 ) ” A Mirror Turning Into Window: An Analysis of Mona Lisa Smile and Educating Rita Movies The Freedom of Choice and The Greek Reality ” , International Journal of Management and Applied Science (IJMAS) , pp. 41-45, Volume-4,Issue-4
