Από τον Γρηγόρη Βασιλειάδη, M.Sc. Ph.D., Διδάκτορα Ψυχολογίας Α.Π.Θ., Ψυχολόγο – Ψυχοθεραπευτή
H ψυχοθεραπεία είναι βασικά ένας «τόπος συνάντησης». Καλούνται να συναντηθούν –τουλάχιστον- δύο πρόσωπα με –τουλάχιστον- ένα προσωπείο, το προσωπείο που πάσχει, με το πρόσωπο του υποκειμένου όπως αυτό πραγματικά είναι. Και αυτά τα δύο με τα αντίστοιχα του ψυχοθεραπευτή. Την ίδια στιγμή, τα διαγενεακά προσωπεία επεμβαίνουν αυτόκλητα στην αναπτυσσόμενη σχέση θεραπευτή θεραπευόμενου, για να την εμβαθύνουν και να την χρησιμοποιήσουν ως “σκαλοπάτι” για την επιθυμητή αυτο-αποκάλυψη.
Σε αυτή την συνάντηση μεσολαβεί ο θεραπευτής που έχει περάσει από το δικό του μονοπάτι παθών, έχει γνωρίσει τις εσωτερικές του φωνές, έχει δει τη δύναμη των δικών του οικογενειακών μύθων, έχει αφουγκραστεί την επανάληψη των δικών του οικογενειακών μοτίβων, ξέρει πώς να διακρίνει τα εμπόδια που βάζουν στο προχώρημα των ανθρώπων και έχει συνάμα εκπαιδευτεί ώστε όλα αυτά να τα διακρίνει και στους άλλους, να τους τα δείχνει και να τους οδηγεί στο σπάσιμο και στην αλλαγή.
Στην αλλαγή που θα συμβάλει στην ανάδυση του πραγματικού εαυτού. Η συνάντηση έχει ως στόχο να βοηθήσει αυτόν που το ζητάει να πάψει να υποφέρει. Συνήθως υποφέρει το σώμα, η ψυχή του, ή και τα δύο μαζί. Πίσω από τα συμπτώματα κρύβεται η -συνήθως ανεπίγνωστη του- επιθυμία να αγαπηθεί. Ίσως εάν μπορέσει να εμπιστευτεί μια «κατά σύμβαση» αυθεντική σχέση, εάν σ’ αυτήν γίνει αντικείμενο προσοχής, κατανόησης, αγάπης, τότε το όνειρο του ίσως γίνει πραγματικότητα: Ίσως μπορέσει να αγαπήσει. Πρώτα τον εαυτό του και ύστερα τους άλλους. Ποιους άλλους; Κυρίως αυτούς που δεν τον αγάπησαν όσο θα ήθελε..
Ωστόσο για να μπορέσει να επουλώσει τις πληγές του έχει ανάγκη να γνωρίσει από πού αυτές πηγάζουν, να ταξιδέψει μέσα στο δικό του εσωτερικό χρόνο και να ξαναδεί-διατηρώντας την ασφαλή απόσταση του τώρα-το παρελθόν του, να κοιτάξει τρυφερά τους σημαντικούς άλλους των παιδικών του χρόνων ως ενήλικας τώρα πια, να ανακαλύψει τι εξυπηρετεί το σύμπτωμα του, ποιες συνήθειες και σχέσεις διατηρεί αμετάβλητες και πώς χωρίς να το καταλαβαίνει σχετίζεται με τρόπους που συνεχίζουν αυτό που βαθιά μέσα του ήθελε να αποφύγει, το σύμπτωμα.
Στην προσπάθειά του για αλλαγή αντιστέκεται ασυνείδητα στην αλλαγή. Αναρωτιέται, αμφιβάλλει, αμφισβητεί ίσως και τον θεραπευτή του, απογοητεύεται, πονάει… Η επιθυμία του για επούλωση είναι γρηγορότερη της ίδιας της διαδικασίας της επούλωσης. Η επιθυμία του για αλλαγή είναι γρηγορότερη από την ουσιαστική αλλαγή στη ζωή.
Άλλωστε είναι και οι άλλοι… πώς τώρα να σχετιστεί διαφορετικά με τους άλλους, όταν τους επέλεξε όντας ο ίδιος ένας άλλος..; Πώς να τους συστήσει τον πραγματικό νέο του εαυτό, όταν αυτοί τον επέλεξαν για το παλιό του εαυτό… Πώς να τους εξηγήσει ότι δεν άλλαξε, αλλά συναντήθηκε με αυτόν που πραγματικά είναι; Ένα ον φύσει και θέσει αγαπητικό…
Είναι και η ίδια η ζωή που αντιστέκεται, πώς να την στήσει εκ νέου; Τι να πρωτοαλλάξει, τι να απολαύσει, τι να ξαναζήσει, πώς να κερδίσει το χρόνο που ξοδεύτηκε σε κάτι που ήταν οικείο να βιώνεται αλλά όχι σε κάτι που ήταν ευχαριστιακό; Αλλά και πώς να εξηγήσει ότι αυτό που στο τώρα βιώνει είναι λιγότερο βασανιστικό; Κι αν είναι λιγότερο βασανιστικό τότε ίσως αυτό να είναι μία καλή αρχή…
Αρχή μπορεί να γίνει η θεραπευτική σχέση, το τέλος όμως υπερβαίνει την θεραπευτική διαδικασία, ταυτίζεται με τον σκοπό της ζωής, και ο σκοπός της ζωής, δηλ. η μεταμόρφωση του ατόμου σε πρόσωπο γίνεται ο ιερός αγώνας, που ολοκληρώνεται –στην καλύτερη περίπτωση- με το τέλος της ζωής.
