Από τη Μένη Κουτσοσίμου, Μεταδιδάκτορα Ιατρικής σε θέματα Αξιολόγησης Ποιότητας Παρεχόμενων Υπηρεσιών στο χώρο της Υγείας
Συγγραφέας: Αννύ Κορντιέ
Μετάφραση: Ακριβή Αλεξιάδη
Απόσπασμα
«Η σχολική αποτυχία είναι πρόσφατο παθολογικό φαινόμενο. Εμφανίστηκε με την εισαγωγή της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και απασχόλησε πολύ τους σημερινούς ανθρώπους λόγω μιας ριζικής αλλαγής στην κοινωνία. Και εδώ, επίσης, τα προβλήματα δεν τα γεννούν μόνες τους οι απαιτήσεις της σημερινής κοινωνίας, όπως πολύ συχνά πιστεύουμε, αλλά ένα υποκείμενο που εκφράζει τη δυσφορία του στη γλώσσα μιας εποχής όπου οι κυρίαρχες αξίες είναι η δύναμη του χρήματος και η κοινωνική επιτυχία. Η κοινωνική πίεση επενεργεί σαν παράγοντας αποκρυστάλλωσης ενός προβλήματος που εγγράφεται με μοναδικό τρόπο στην ιστορία του κάθε ανθρώπου» (σελ. 15).
Δεν πρόκειται απλά και μόνο για ένα κείμενο, αλλά για μία συνθήκη, μία θεωρία και μία πραγματικότητα που συνδέεται ρητά και άρρητα με το σήμερα.
Η ψυχαναλύτρια Αννύ Κορντιέ προσεγγίζει τη σχολική αποτυχία ως σύμπτωμα. Πηγή έμπνευσής της είναι κυρίως τα κείμενα του Λακάν. Η διαδρομή που έχει διανυθεί μέχρι σήμερα από απλοϊκές προσεγγίσεις του τύπου «δεν τα ‘παίρνει τα γράμματα», μέχρι την κατανόηση και τη διάδοση της επιστήμης της λογοθεραπείας στις μέρες μας, συμπεριλαμβανομένης της κατανόησης των διαστάσεων που εμπλέκονται στην εξέλιξη του ψυχισμού, κατατάσσει το εν λόγω βιβλίο με τον ευρηματικό τίτλο ανάμεσα στα σημαντικά βοηθήματα των ειδικών αλλά και των πιο απαιτητικών αναγνωστών.
Στις σελίδες του παρουσιάζονται κλινικές περιπτώσεις παιδιών με σχολική αποτυχία, ενώ ο αναγνώστες καθοδηγούνται προσεκτικά στη διαπίστωση ότι υπάρχουν ψυχικά αίτια που συμβάλουν στη δημιουργία μιας εικόνας μαθησιακής ανεπάρκειας. Μείζον θέμα, για την Κορντιέ, είναι πως η επιθυμία των γονιών μπορεί να επιτρέψει στο παιδί να προοδεύσει μαθησιακά χωρίς αυτό να έχει επιπτώσεις στην επιθυμία του για ζωή. Συγκεκριμένα, σε άλλο σημείο του κειμένου, αναφέρει:
«Είναι γεγονός πως το παιδί είναι ένα αντικείμενο παγιδευμένο στις φαντασιώσεις και επιθυμίες των γονιών του: φάε, γίνε όμορφος, επιμελής…. Μέσω αυτών των απαιτήσεων το παιδί θέτει στον εαυτό του το ζήτημα της επιθυμίας του Άλλου. Αν το παιδί θυσιαστεί μόνο για να ικανοποιήσει την επιθυμία του Άλλου, κινδυνεύει να παγιδευτεί στην κατάσταση του αντικειμένου. Πρέπει να διακρίνει την επιθυμία και την αγάπη πίσω από το αίτημα…».
Μέσα από την κλινική της εργασία, η Κορντιέ «ακούει» τους νεαρούς αναλυόμενούς της μ’ έναν ιδιαίτερο τρόπο, επιτρέποντάς τους να ξεδιπλώσουν κάτι από την ασυνείδητή τους προβληματική, που είναι σύμφυτη με τη σχολική αποτυχία. Μάλιστα, αναλύει χαρακτηριστικές περιπτώσεις ασθενών της, παιδιών κι εφήβων με προβληματικές σχολικές επιδόσεις, παρουσιάζοντας τη μέθοδο που ακολούθησε, αξιοποιώντας βασικές ψυχαναλυτικές κατηγορίες. Το μεγάλο πλεονέκτημα του βιβλίου είναι ότι ερχόμαστε αντιμέτωποι με τον ψυχικό πόνο που βιώνουν τα υποκείμενα, όταν κάτι έχει αποτύχει στην έκφραση της επιθυμίας τους σε αντιδιαστολή με το αίτημα των γονιών ή και τις απαιτήσεις του σχολικού περιβάλλοντος.
Η κριτική που ασκεί η συγγραφέας στα τεστ ευφυΐας και τα ψυχομετρικά τεστ είναι δριμύτατη, τονίζοντας πως κατακρεουργούν την ανθρώπινη φαντασία και πως αδυνατούν να περιγράψουν το οτιδήποτε. Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον βιβλίο τόσο για ειδικούς όσο και για γονείς και εκπαιδευτικούς που θέλουν να προσεγγίσουν τη σχολική αποτυχία από μια θέση διακριτή από εκείνη που επιτάσσουν οι συνήθεις συμβάσεις και αξιώσεις της κοινωνίας. Η ανάγνωση του βιβλίου ωστόσο είναι ιδιαίτερα δύσκολη για τον αμύητο στην ψυχαναλυτική οπτική αναγνώστη.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Εκδόσεις: Ολκός
Έτος έκδοσης: 2008
Αριθμός σελίδων: 235
Αρχική τιμή: 17.73 €
