Από τη Βιολέττα-Ειρήνη Κουτσομπού, MBPsS, (BA, MA, Dip.CounsPsy, MSc), Ψυχοθεραπεύτρια – Σύμβουλο – Καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας
….Η κουκουβάγια, λένε, ήτανε κόρη ψωμά
Θεέ μου, ξέρουμε τι είμαστε, μα δεν ξέρουμε
τι μπορεί να γίνουμε.
Ο Θεός να ευλογήσει το τραπέζι σου!
Άμλετ, Πράξη IV, σκηνή V, στίχοι 41-43
Ξεκινώντας με την αναφορά στον Hamlet του Shakespeare αρχίζει το ταξίδι μας στον κόσμο της γυναίκας, των διατροφικών διαταραχών και της Γιουνγκιανής θεωρίας και ανάλυσης. Η αναφορά της Οφηλίας στο μύθο της κόρης του αρτοποιού αποκαλύπτει πώς η αγάπη του Άμλετ και η δική της αγάπη επιβίωναν στο μυαλό της, σε συνδυασμό με τις προφυλάξεις και τους φόβους που ο Πολώνιος και ο Λαέρτης είχαν διακηρύξει σχετικά με τον κίνδυνο για την αρετή της. Ο θρύλος λοιπόν, χρησιμοποιείται συχνά στην πρώιμη παιδική ηλικία για να φλογίσει τρυφερά, θετικά αισθήματα για τους φτωχούς και τους άτυχους. Η ίδια η ιστορία, αναφέρει ότι ο Κύριος μεταμφιεσμένος πήγε στο κατάστημα ενός αρτοποιού, ζητώντας λίγο ψωμί. Όταν ο φούρναρης ως φιλάνθρωπος έβαλε ένα μεγάλο κομμάτι της ζύμης στο φούρνο για να ψηθεί γι ‘Αυτόν, η κόρη του τον επέπληξε, και για την αγένειά της μεταμρφώθηκε σε κουκουβάγια. Η ξαφνική μετατροπή κάνει την Οφηλία να αναφωνήσει: «Κύριε, ξέρουμε τι είμαστε, αλλά δεν ξέρουμε τι μπορεί να γίνουμε». Η Οφηλία «[…]είναι μια μικρή κουκουβάγια, πιασμένη στα μάγια της ασυνείδητης θηλυκής πλευράς της, του πατέρα της και αυτών που λένε οι άλλοι. Δεν βρίσκει ποτέ τη δική της φωνή. Ποτέ δεν βρίσκει το δικό της σώμα».
Η Marion Woodman είναι Καναδή συγγραφέας, πρωτοπόρος στο κίνημα των γυναικών, Γιουνγκιανή αναλύτρια, εκπαιδευμένη στο C. G. Jung Institute της Ζυρίχης. Είναι μία από τις πιο ευρέως διαβασμένες συγγραφείς σε ζητήματα γυναικείας ψυχολογίας, εστιάζοντας στην ψυχή και στο σώμα (soma). Επίσης, είναι λέκτορας, ποιήτρια και καθηγήτρια λογοτεχνίας. Η βαθύτατα ευαίσθητη και ευφυής ανάλυσή της όσον αφορά την ψυχολογία των γυναικών, τις εξαρτήσεις, τις διατροφικές διαταραχές και την προσωπική ανάπτυξη έχει ως στερεή βάση τις αρχές της ψυχολογίας του Carl Jung, τη λογοτεχνία, τους μύθους, τη θρησκεία και τις μελέτες στη φυσιολογία. Τα εξαιρετικά βιβλία της συνθέτουν την προσωπική της εμπειρία με τον εαυτό της και με τους αναλυόμενούς της, βάζοντας ένα πρόσωπο στην αγωνία των διατροφικών διαταραχών, στους εθισμούς και την ψυχική ασθένεια, παρέχοντας την κατανόηση τους και οδηγώντας μας μέσα στο σκοτάδι που τα δημιουργεί. Όταν φτάνουμε εκεί, στον εγκαταλελειμμένο εαυτό μας, ξεκινά η επούλωση και το εσωτερικό μας ταξίδι.
Στο βιβλίο της, Η Κουκουβάγια ήταν κόρη του φούρναρη: Παχυσαρκία, νευρική ανορεξία και καταπιεσμένη θηλυκότητα (εκδόσεις ΙΣΙΣ), το οποίο ουσιαστικά είναι η πρώτη της και πιο επίσημη ψυχαναλυτική εργασία, η Woodman εισάγει την έρευνα που διεξήγαγε σε παχύσαρκες και ανορεξικές γυναίκες. Ρίχνει με την διεισδυτική ματιά της φως στη φυσιολογία της παχυσαρκίας/ανορεξίας και τη συσχετίζει με τα διαφορετικά προφίλ προσωπικότητας, μελετά εις βάθος και αναλύει περιπτωσιολογικές μελέτες οι οποίες αναφέρονται στο βιβλίο και αναλύει όνειρα. Ουσιαστικά, μας λέει ότι οι γυναίκες έχουν ζήσει για αιώνες σε μια κουλτούρα με ανδρικό/αρσενικό προσανατολισμό που έχει κρατήσει πίσω τις αισθήσεις τους και έχει επιβάλλει στον γενικότερο τρόπο ζωής τους την απομάκρυνση από την Θηλυκή αρχή. Στην προσπάθεια τους, λοιπόν, οι γυναίκες να ανακαλύψουν τη δική τους θέση σε έναν αρσενικό κόσμο, έχουν εν αγνοία αποδεχτεί την ήδη υπάρχουσα αρσενική γραμμή και προσανατολίζουν μια ζωή ψυχαναγκαστική και είναι τελικά αυτό το «υλικό ψωμί» το οποίο αδυνατεί να θρέψει το θηλυκό μυστήριο τους. Σε ένα ασυνείδητο επίπεδο, η θηλυκότητά τους επαναστατεί και εκδηλώνεται με κάποια σωματική μορφή.
Ένα διαφορετικό βιβλίο για τις διατροφικές διαταραχές, μια άλλη οπτική, γραμμένο στις αρχές του ’80 όμως με διορατικότητα και πρωτοποριακές ιδέες, μια ανάλυση που μπορεί κάποιος να ανατρέχει ξάνα και ξανά γιατί πάντα υπάρχει κάτι νέο να ανακαλύψει. Η Marion Woodman έχει μια ισχυρή υπόθεση και διεισδυτικότητα για τις διατροφικές διαταραχές στον πολιτισμό μας, η οποία είναι ριζωμένη έντονα σε μια μητρική φιγούρα με έναν υπερδραστήριο animus, και την έλλειψη ενός ισχυρού πατρικού προτύπου. Σίγουρα, το συστήνω σε όποιον ενδιαφέρεται για την ψυχολογία του Γιουνγκ και την εγγενή θεματολογία αυτού του βιβλίου. Τέλος, ας κρατάμε την ελπίδα ότι οι γυναίκες θα ξαναβρούν την ουσιαστική θηλυκή πλευρά τους στον εαυτό τους και θα «κατακτήσουν» το σώμα τους σε ένα συνειδητό επίπεδο, μαθαίνοντας να αγαπάνε τα μυστήρια που αυτό έχει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Το σώμα δεν ψεύδεται ποτέ
